Macar Evi Müzesi

İl Merkezi, Börekçiler Mahallesi, Macar Sokak’ta bulunan 18. Yüzyıl’dan kalma Türk evidir. Halk arasında “Macar Evi” olarak da bilinir. Macaristan özgürlük savaşının önderlerinden Avukat Lajos Kossuth (1802-1894), ailesiyle birlikte 1850-1851 yıları arasında bu evde konuk edilmiş ve Macaristan Anayasası tasarısını yine bu evde hazırlamıştır.

Macaristan’ın bağımsızlığına kavuşması hiç de kolay olmamıştır. 15 Mart tarihi, Macar Ulusunun bağımsızlık mücadelesinin en anlamlı günüdür. 1848 tarihinde, L. Kossuth ve onun silah arkadaşları, Avusturya ve Rusya’nın ittifakı sonucu ülkelerini terk etmek zorunda kaldılar. Yaklaşık yüz elli kişilik mülteci gurubu, 17 Ağustos 1849’da Macaristan’dan ayrılarak Vidin’e oradan da Şumnu’ya geçtiler. Osmanlı Devleti de kendilerine sığınan bu mültecileri daha güvenli bir yer olarak gördüğü Kütahya’ya göndermeye karar verdi.

Avusturya ve Rusya, L. Kossuth’u Osmanlı Devleti’nden kendilerine geri vermelerini talep etmişlerdir. 1. Abdülmecit Han; “Saçlarının bir teline zarar gelmesini istemeyiz. Tacımı ve tahtımı veririm ama Devletime sığınanları asla vermem” demiştir.

Lajos Kossuth ise; “Bugünkü hayatımı ve hürriyetimi Avusturya ve Rusya’nın tehditlerine, baskılarına rağmen, beni ve arkadaşlarımı muhafaza eden Türklere borçluyum. O Türkler ki, yüksek hislerle ve insan haklarına saygılı oluşları ile hiçbir tehdide boyun eğmediler. Türk Milleti bu yönüyle üstün bir güce sahiptir. Türkiye’nin bugün ve istikbalde mevcut olması Avrupa’nın ve insanlık aleminin yararınadır. Ben Türklerden gördüğüm lütuf ve saygının hatıraları ile yaşayacağım” demiştir. L. Kossuth ve arkadaşları, 16 Şubat 1850’de, bir buçuk yıl boyunca ikamet edecekleri Kütahya’ya gönderildiler. Vali Süleyman Bey kendilerini şimdiki belediye binasının olduğu yerde bulunan askeri Kışla önünde karşıladı ve daha sonra ikamet edeceği bu evi tahsis ettiler. L. Kossuth, ailesiyle birlikte, 18. Yüzyıldan kalma Kütahyalı Hamdi Bey’e ait konağa yerleştirildiler. 1850-51 yıllarında burada misafir edildiler. O’nun ikametgahı, kısa zamanda Uluslararası ilginin merkezinde yer aldı. LKossuth, bulunduğu şartlara uygun olarak, bir öndere, kral naibine yaraşır biçimde yaşamını düzenledi.

L.Kossuth, Kütahya’dan Türk devlet adamlarına, Amerika Birleşik Devletleri’ne, İngiltere ve Fransa Devlet Başkanları’na ve elçilerine, davasını anlatan politik mektuplar ve mesajlar gönderdi. Yine Kütahya’da Macar Anayasa tasarısını hazırlarken, bir yandan da, Şumnu’dan başlayarak yazdığı Türkçe gramer kitabını hazırladı. Kütahyalılar, onu, ailesini ve arkadaşlarını en güzel şekilde konuk edip, tüm ihtiyaçlarını karşıladılar. Macaristan bağımsızlık önderinin Kütahya’da kalması sayesinde, Kütahya ile Baranya Eyaleti, Pecs Şehri arasında “kardeş şehir” ilişkileri başlatılmış ve geliştirilmiştir. Bu sayede, Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile Macaristan Cumhuriyeti Devleti arasında ekonomik, siyasi, sosyal ilişkiler yanında, kültürel ilişkiler de olumlu düzeyde sürdürülmektedir.

İki ülke arasındaki zengin ve çok yönlü, ama her zaman duygu dolu ilişkilerden dolayı, bugünkü Türkiye ve Macaristan arasındaki işbirliği son derece dostane şekilde devam edilerek, L. Kossuth’un anısına müze olarak düzenlenip, 19 Eylül 1982 tarihinde ziyarete açılmıştır. Müzede, L.Kossuth’a ait kişisel eşyaları arasında yer alan, Kütahya’da kaldığı sürede kendi el yazısı ile yazdığı Türkçe mektupların örnekleri ile bir şiiri de bugün müzedeki çalışma odasında görülebilir. Müzede ayrıca Klasik Kütahya evine ait etnografik eserler de sergilenmektedir. Bu Müze, kent halkına ve ülkemiz insanlarına yalnız L. Kossuth’u tanıtmakla kalmayıp, aynı zamanda Türklerin konukseverliğini de göstermektedir.